تعریف ربا
با اهدای سلام و تحیلات بنده دانشجوی رشته علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی هستم. چندی است درباره ربا شبهاتی در دانشکده مطرح شده است. از جنابعالی خواهشمندم که تعریفی جامع و مانع و کامل و شرعی از ربا و اینکه آیا مثل گفته علامه طباطبایی پول، مال(کالا)هست یا نه به بنده ارایه دهید. همچنین تقاضا دارم با توجه به فضای دانشگاهها به دلایل و عوامل صرفا عقلی(فارغ از علل نقلی) نیز اشاره فرمایید.
هو العلیم
ربا به معنای زیاده است که در عرف و شرع به زیادتی مال و سرمایه بدون عوض و مقابلی گفته می شود.بطور کلی در معاملاتی که برای طرفین جنبه الزامی و تعهد وجوبی می آورد، مال در مقابل متاع و یا کار باید قرار گیرد. یعنی شخصی که مالی به او پرداخت می شود باید نسبت به آن مال کاری انجام داده باشد حال این کار چه از خود او سر زده باشد و یا توسط دیگران باشد ولی آن فرد نسبت به ضرر و بهره متعهد گردد. مثلاً در شرکت ، فرد سرمایه دار خود نیز بخشی از امور شرکت را بدست می گیرد و یا اینکه نسبت به ضرر در شرکت متعهد می شود. این تعهد خود فعلی است که شخص را از رها بودن و بی دغدغه بودن خارج می سازد.
و یا مانند مضاربه که سرمایه از فردی و کار از شخص دیگر است ولی فرد سرمایه دار نسبت به زیان نیز شریک خواهد بود.
در این تصورها یا خود شخص بواسطه کار ، مالی بدست می آورد و یا بواسطۀ سرمایه ای که ذمۀ خود را نسبت به ضرر و زیان نیز ملزم می گرداند به نحوی خود را در کار فرد دیگر شریک می سازد.
و اما اگر مضاربه ای صورت پذیرد که فرد سرمایه گذار تعهدی نسبت به ضرر نداشته باشد وفقط سود سرمایه را مطالبه کند این ربا خواهد شد ، زیرا در قبال بهره عوضی در اینجا وجود ندارد بنابراین حکم اسلام به حرمت ربا به جهت احترام دادن به افراد نسبت به کاری است که انجام می دهند تا کار آنها بدون عوض و صرفاً به خاطر رفاه و زیاده طلبی عدّه ای خاص نباشد و این طور نباشد که عدّه ای در جای خود بنشینند و دیگران را به بیگاری بکشانند.
و این یک قانون عقلانی وعرفی است.
ربا به معنای زیاده است که در عرف و شرع به زیادتی مال و سرمایه بدون عوض و مقابلی گفته می شود.بطور کلی در معاملاتی که برای طرفین جنبه الزامی و تعهد وجوبی می آورد، مال در مقابل متاع و یا کار باید قرار گیرد. یعنی شخصی که مالی به او پرداخت می شود باید نسبت به آن مال کاری انجام داده باشد حال این کار چه از خود او سر زده باشد و یا توسط دیگران باشد ولی آن فرد نسبت به ضرر و بهره متعهد گردد. مثلاً در شرکت ، فرد سرمایه دار خود نیز بخشی از امور شرکت را بدست می گیرد و یا اینکه نسبت به ضرر در شرکت متعهد می شود. این تعهد خود فعلی است که شخص را از رها بودن و بی دغدغه بودن خارج می سازد.
و یا مانند مضاربه که سرمایه از فردی و کار از شخص دیگر است ولی فرد سرمایه دار نسبت به زیان نیز شریک خواهد بود.
در این تصورها یا خود شخص بواسطه کار ، مالی بدست می آورد و یا بواسطۀ سرمایه ای که ذمۀ خود را نسبت به ضرر و زیان نیز ملزم می گرداند به نحوی خود را در کار فرد دیگر شریک می سازد.
و اما اگر مضاربه ای صورت پذیرد که فرد سرمایه گذار تعهدی نسبت به ضرر نداشته باشد وفقط سود سرمایه را مطالبه کند این ربا خواهد شد ، زیرا در قبال بهره عوضی در اینجا وجود ندارد بنابراین حکم اسلام به حرمت ربا به جهت احترام دادن به افراد نسبت به کاری است که انجام می دهند تا کار آنها بدون عوض و صرفاً به خاطر رفاه و زیاده طلبی عدّه ای خاص نباشد و این طور نباشد که عدّه ای در جای خود بنشینند و دیگران را به بیگاری بکشانند.
و این یک قانون عقلانی وعرفی است.