حلم وبردباری وروابط اجتماعی - جلسه219
سخنران آیت‌اللَه سید محمدمحسن حسینی طهرانی
تاریخ سخنرانی 1435/11/05
توضیحاتشرح فقره وَ أَمَّا اللَوَاتِي فِي الْحِلْمِ: فَمَنْ قَالَ لَكَ: إنْ قُلْتَ وَاحِدَةً سَمِعْتَ عَشْرًا فَقُلْ: إنْ قُلْتَ عَشْرًا لَمْ تَسْمَعْ وَاحِدَةً! 1ـ امام صادق علیه السلام در کیفیت ارتباط با دیگران در تحمل ناملایمات می‌فرمایند: "در مقابل توهین یک کلمه هم پاسخ ندهید و بگویید اگر ده کلمه بگویی، یک کلمه نمی‌شنویی." این مطلب از شاه کلیدهای سلوک محسوب می‌شود. چون اگر در جواب یک حرف، چند پاسخ دهید، صد سال هم بگذرد به همین منوال در همان کثرت باقی می‌مانید و این به‌خاطر جنبه ارتباطی است که نفس با این موضوع دارد. 2ـ اگر انسان تواضع دارد این را باید در همه‌جا اعمال کند نه فقط در یک‌جا. 3ـ بزرگان همیشه یادآور می‌شدند که: باید به آن نیّت، باطن و ارتباط بین شخص و عالم واقع نظر داشته باشد درحالی‌که ما فقط ظاهر افراد را در اعمال می‌بینیم و اینکه چه غرض و نیتی پشت این امر ظاهر دارد را نمی‌دانیم. 4ـ اگر انسان به واقع و حقیقت و غرض شخص واقف باشد، مسائل ظاهر برای او جلوه‌ای ندارد زیرا او واقعیت را می‌بیند. 5ـ امام صادق علیه السلام از اول این حدیث شریف عنوان بصری حقیقت عبودیت را به ما یادآوری می‌کنند که انسان باید در این دنیا در مقام عبودیت باشد و مسامحه نکند. 6ـ همه ما برای خود در دل حسابی باز کرده‌ایم که جدا از ظاهرمان رفتار می‌کنیم و با بروز یک مسئله، خود را نشان می‌دهیم و اوضاع بهم ریخته و طرز صحبتمان تغییر می‌کند و آن ارتکاز در کارهای‌مان دچار اختلال می‌شود، اینها همه مال آن حسابی است که در دل باز کرده‌ایم. 7ـ علت اینکه ما روی اشتباه خود می‌ایستیم و حاضر به اشتباه خود نیستیم آنست که غیر از حساب حق و واقعیت، برای خودمان حسابی بازکرده ایم و همه این حساب را دارند. 8ـ باید از پیغمبری تبعیت کرد که در دل حسابی باز نکرده باشد، با این ملاک دیگر از هر کسی نمی‌شود اطاعت کرد و ولی خدا کسی است که نباید در دل خود حسابی باز کرده باشد. 9ـ در جلسه‌ای فردی از اهل کرامت می‌گفت به همت مولا اگر چشمهایم را روی هم بگذارم تمام عالم را خواهم دید! در جواب او گفتم: به همت مولا من تمام دنیا و آخرت را خواهم دید. آن شخص همت مولا را به حساب خود گذاشته بود. ولی شخصی مثل سلمان همه کار می‌کرد ولی آن را به‌حساب مولا می‌گذاشت. 10ـ درکارهای شخصی، فرد نباید حسابی برای خود باز کند و آنچه که در دلش هست را باید بگوید. مرحوم علامه طهرانی در قضیه‌ای بین دو نفر از فرزندانشان در کارهای شخصی می‌گفتند نگویید تقصیر من نیست و به حساب یکدیگر نگذارید. و در جریانی دیگر چون ایشان حسابی در دل خود باز نکرده بودند وقتی نقاری پیش آمده بود خودشان پیش قدم شدند و باعث دلجویی و خوشنودی شدند و بسیار هم موثر افتاد. 11 حسابی را که انسان در دلش باز کردی او را می‌کشاند به آنجا که بگوید اگر یکی بگویی ده تا می‌شنویی! 12ـ به شیخ حسن خرقانی گفتند کسی می‌گوید اگر تو قطره‌ای ما دریاییم و اگر تو گندمی ما خرواریم! ایشان گفتند: ما آن یک گندم یا همان یک قطره هم نیستیم! زیرا او عبارت امام صادق را فهمیده بود. 13ـ اگر این فرهنگ امام صادق را در دنیا به عنوان تشیع معرفی کنیم چه به‌وجود خواهد آمد؟ همه چیز تغییر پیدا خواهد کرد. 14ـ قیام حضرت مهدی برای اعلام کلمه توحید در همه دنیا است و ظهور به خاطر همین است و ما هم در همین راستا می‌خواهیم حرکت کنیم پس فرقش در چیست و کجاست؟ 16ـ ندای حضرت مهدی این است که همه مردم به سمت نور و توحید و فطرت و انسانیت و وحدت بیایند. اینجاست که اختلاف بین مکتب انبیاء و سایر مکاتب گرچه بوی مسیر الهی داشته باشد دیده می‌شود. 17ـ امام علیه السلام می‌فرماید وقتی با شخصی صحبت می‌کنی خودت را نبین، مکتب را ببین، خود را لحاظ نکن. برای دفاع از خود و کم نیاوردن نباید به هر دروغ و تهمتی متمسک شوی؛ زیرا این تثبیت انانیت است و مسیر عبودیت نیست و ابتعاد از پروردگار است.