تشيع؛دين حركت و زندگى

هو العلیم

تشيع؛دين حركت و زندگى

حضرت علامه آیةاللَه حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی

مهرتابان

علامه آیةاللَه سید محمد حسین حسینی طهرانی در کتاب مهر تابان، در خصوص مصاحبات علامه طباطبایی و پروفسور هانری کربن چنین آورده است: آشنائى و مصاحبه‌هاى كربن با علامه طباطبائى از سال يك هزار و سيصد و هفتاد و هشت هجريّه قمريّه شروع شد، و متجاوز از بيست سال ادامه پيدا كرد. اين حقير در روز جمعه ١٨ شعبان المعظّم يك هزار و سيصد و نود و نه هجريّه قمريّه كه به خدمت استاد علامه در مشهد مقدّس رسيدم و در آن روز راجع به كربن نيز مذاكراتى شد؛ اينجانب فرمايشات ايشان را ضبط و فعلا براى خوانندگان گرامى در اينجا میآورم‌.

کربن مرد سليم النّفس و منصفى بود

علامه فرمودند: مسيو هانرى كُربن استاد شيعه شناس دانشگاه سوربُن؛ قريب يكى دو ماه است كه فوت كرده است؛ و مجالس عديده‌اى راجع به تحقيق مذهب شيعه با ما داشت. مرد سليم النّفس و منصفى بود. او معتقد بود كه در ميان تمام مذاهب عالم، فقط مذهب شيعه است كه مذهبى پويا و متحرّك و زنده است، و بقيّه مذاهب بدون استثناء عمر خود را سپرى كرده‌اند، و حالت ترقّب و تكامل را ندارند.

تشيع، دين حركت و زندگى

كليميان قائل به امام و ولىّ زنده‌اى نيستند (و همچنين مسيحيان و زردشتيان) و اتّكاء به مبدأ حياتى ندارند و به واسطه عمل به تورات و إنجيل و زَنْد و أوِستا، اكتفا نموده و تكامل خود را فقط در اين محدوده جستجو میكنند. و همچنين تمام فرَق اهل تسنّن كه فقط تكامل خود را در سايه قرآن و سنّت نبوى میدانند.

امّا شيعه، دين حركت و زندگى است. چون معتقد است كه حتماً بايد امام و رهبر امّت زنده باشد، و تكامل انسان فقط به وصول به مقام مقدّس او حاصل میشود؛ و لذا براى اين منظور از هيچ حركت و پويائى و عشق دريغ‌ نمیكند.

در دین مسیح عبادت در غير كليسا باطل است

میفرمودند: روزى به كربن گفتم: در دين مقدّس اسلام تمام زمين‌ها و مكان‌ها بدون استثناء محلّ عبادت است. اگر فردى بخواهد نماز بخواند يا قرآن بخواند يا سجده كند يا دعا كند، در هر جا كه هست میتواند اين اعمال را انجام دهد؛ و رسول اللَه فرموده است: جُعِلَتْ لِىَ الارْضُ مَسْجِدًا وَ طَهُورًا. ولى در دين مسيح چنين نيست؛ عبادت فقط بايد در كليسا انجام گيرد و در موقع معيّن؛ عبادت در غير كليسا باطل است.

بنابراين، اگر فردى از مسيحيان در وقتى از اوقات حالى پيدا كرد، مثلا در نيمه شب در خوابگاه منزل خود، و خواست خدا را بخواند چه كند؟ او بايد صبر كند تا روز يكشنبه، كليسا را چون باز كنند، بيايد در آنجا و براى دعا در آنجا حضور به هم رساند؟! اين معنى قطع رابطه بنده است با خدا.

اشكال مذهب مسيح

كربن در پاسخ گفت: بلى، اين اشكال در مذهب مسيح هست؛ و الحَمد لِلّه دين اسلام در تمام ازمنه و امكنه و حالات، رابطه مخلوق را با خالق خود محفوظ داشته است.

چون خدا اسماء حسنایی دارد، در اسلام انسان طبق نیاز خود خدا را می خواند

و [علامه] فرمودند: اگر در دين مقدّس اسلام انسان حاجتمند حالى پيدا كند، طبق همان حال و حاجت، خدا را میخواند؛ چون خدا اسماء حُسنائى دارد چون غفور و رحيم و رازق و منتقم و غيرها، و انسان طبق خواست و حاجت خود، هر يك از اين اسماء را مناسب ببيند؛ خدا را بدان اسم و صفت ياد میكند. مثلا اگر بخواهد خدا او را بيامرزد و از گناهش درگذرد، بايد از اسم غَفور و غَفّار و غافِرُ الذَّنْب استفاده كند.

امّا در دين مسيح، خدا اسماء حُسنى ندارد؛ فقط لفظ خُدا و إله و أبْ براى اوست، بنابراين اگر شما مثلا حالى پيدا كرديد! و خواستيد خدا را بخوانيد و مناجات كنيد، و او را با اسماء و صفاتش ياد كنيد! و با اسم خاصّى از او حاجت خود را بطلبيد! چه خواهيد كرد؟

در پاسخ گفت: من در مناجات‌هاى خود، «صحيفه مهدويّه» عليه السّلام را میخوانم.

علامه میفرمودند: كربن كِراراً «صحيفه سجّاديّه» عليه السّلام را میخواند، و گريه میكرد.¹