پدیدآورعلامه آیت‌اللَه سید محمدحسین حسینی طهرانی
گروه ادبیات و اشعار
توضیحات
اشعار مرحوم آیت الله شیخ محمد حسین غروی اصفهانی در مدح نبی اکرم صلی الله علیه و آله
هو العلیم
اشعار مرحوم آیت اللَه شیخ محمد حسین غروی اصفهانی (کمپانی) في مديحة سيدالكائنات و اشرف الموجودات سيدالمرسلين و خاتم النبيين صلي اللَه عليه و آله و سلم
ترجيعات
(چهارده بند)
بند اول
| اي خاك ره تو خطۀ خاك | *** | پاكي ز تو ديد عالم پاك |
| آشفتۀ موي تست، انجم | *** | سرگشتۀ كوي تست افلاك |
| اي بر سرت افسر «لعمرك» | *** | وي زيب برت قباي لولاك |
| تاج سرت افسر لعمرك | *** | تشريب برت قباي لولاك |
| زيب سرت افسر لعمرك | *** | ديباي برت قباي لولاك |
| اي رهبر و رهنماي گمراه | *** | وي هادي وادي خطرناك |
| عالم ز معارف تو واله | *** | تو نغمه سراي «ما عرفناك» |
| يا أعظم صورة تجلّي | *** | فيها اللَه،ما أدقّ معناك! |
| دامان جلالت اي شهنشاه | *** | هرگز نفتد بدست ادراك |
| اي بنده و مدح چون تو شاهي؟ | *** | حاشاك از اينمديحه حاشاك |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند دوم
| اي مظهر اسم اعظم حق | *** | مجلاي اتم و نور مطلق |
| اي نور تو صادر نخستين | *** | وي مصدر هر چه هست مشتق |
| ايعقل عقول و روح ارواح | *** | وي اصل اصول هر محقق |
| ايشمس شموس و نور انوار | *** | وي اعظم نيرات و اشرُق |
| اي فاتحۀ كتاب هستي | *** | هستي زتو يافته است رونق |
| در سير تو اي نبيّ ختمي | *** | ذوالغايه بغايه گشت ملحق |
| اي آيه اي از محامد تست | *** | قرآن مقدّس مصدِّق |
| وصف تو بشعر در نگنجد | *** | دريا نرود ميان زورق |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند سوم
| اي اصل قديم و عقل اقدم | *** | وي حادث با قديم توأم |
| در رتبه توئي حجاب اقرب | *** | بودي تو نبي و در گل آدم |
| طغراي صحيفۀ وجودي | *** | هر چند توئي كتاب محكم |
| با عزم تو چيست ايخداوند | *** | قدر قدر و قضاي مبرم؟ |
| ملك و ملكوت در كف تست | *** | چون خاتمي اي نبي خاتم |
| از لطف تو شمه ايست فردوس | *** | وز قهر تو شعله اي جهنم |
| قد ملك است دربرت راست | *** | پشت فلكست در درت خم |
| قهم خرد و زبان گويا | *** | در وصف تو عاجزند وابكم |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند چهارم
| اي صاحب وحي و قلب آگاه | *** | داراي مقام «لي مع اللَه» |
| اي محرم بارگاه لاهوت | *** | وي در ملكوت حق شهنشاه |
| اي بر شده از حضيض ناسوت | *** | بر رفرف عزّ و شوكت و جاه |
| وانگه ز سرادقات عزّت | *** | بگذشتي و ماند امين در گاه |
| اي پايۀ قدر چاكرانت | *** | بالاتر از اين بلند خرگاه |
| از شرم تو زرد چهرۀ مهر | *** | وز بيم تو دل دو نيم شد ماه |
| اين بوي بهشت عنبر ينست | *** | يا ذكر جميل تو درافواه؟ |
| از نيل تو پاي وهم لنگست | *** | وز ذيل تو دست فهم كوتاه |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند پنجم
| ملك و ملكوت از تو پر نور | *** | اي در تو عيان تجلّي طور |
| با روي تو چيست بدر انور؟ | *** | با موي تو چيست ليل ديجور؟ |
| روي تو ظهور غيب مكنون | *** | موي تو حجاب سرّ مستور |
| در خطّۀ ملك استقامت | *** | قدّ تو باعتدال مشهور |
| اي از تو بپا نظام عالم | *** | وي بي تو جهان هباء منثور |
| اول رقم تو لوح محفوظ | *** | رشح قلمت كتاب مسطور |
| خر گاه تو فوق سقف مرفوع | *** | درگاه تو رشك بيت معمور |
| مداحي من ترا چنانست | *** | كز چشمۀ خورثنا كند كور |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند ششم
| اي گوهر قدس و فيض اقدس | *** | وي صبح ازل إذا تنفّس |
| ذات تو ز هر بدي منزّه | *** | زالايش نيستي مقدّس |
| خاك در تست عرصۀ خاك | *** | فرمان بر تست چرخ اطلس |
| دست من و دامن تو؟ هيهات | *** | عنقا نشود شكار كركس |
| طبع من و وصف صورت تو؟ | *** | معناي دقيق و طفل نورس |
| مدح تو چنانكه لايق تست | *** | در عهدۀ خالق تو و بس |
| در نعت تو هر بليغ ابكم | *** | در وصف تو هر فصيح اخرس |
| نعت من و شأن تو؟ تعالي | *** | وصف من و قدر تو؟ تقدّس |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند هفتم
| اي نقطۀ ملتقاي قوسين | *** | وي خارج از احاطۀ أين |
| اي واسطۀ وجوب و امكان | *** | وي مبدء و منتهاي كونين |
| اي رابطۀ قديم و حادث | *** | وي ذات تو جامع الكمالين |
| اي واحد بي نظير و مانند | *** | كز بهر تو نيست ثاني اثنين |
| جز تو كه نهاده پاي رفعت | *** | بر عرش، فكان قاب قوسين؟ |
| غير از تو كه فيض صحبت دوست | *** | دريافت و لاحجاب في البين؟ |
| ديديّ و شهيدي آنچه را | *** | «لا اُذنٌ سمعت و لارأت عين» |
| با قدر تو وصف من بود نقص | *** | با شأن تو مدح من بود شين |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند هشتم
| اي بدر تمام و نيّر تامّ | *** | با نور تو نيّرات اجرام |
| در جنب تو، مبدلات لاشيء | *** | با بود تو، كائنات أعدام |
| اي نقش نخست و حرف اول | *** | وي امّ كتاب و امّ اقلام |
| اي مركز جملۀ دوائر | *** | آغاز ز تست و ز تو انجام |
| يكنفخۀ تست هر قدر فيض | *** | وز يك نظر تو هر چه انعام |
| عالم همه يك تجلّي تست | *** | از صبح ازل گرفته تا شام |
| اي محرم خاصّ محفل قدس | *** | وي بر همه خلق رحمت عام |
| مدح تو چنانكه درخور تست | *** | از ما طمعي بود بسي خام |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند نهم
| اي آينۀ تجلي ذات | *** | مصباحوجود را تو مشكوة |
| اي ماه جمال نازنينت | *** | نور الأرضين و السماوات |
| چون شمس حقيقت تو سرزد | *** | اعيان وجود جمله ذرات |
| ذات تو حقيقة الحقائق | *** | نفس تو هويّة الهويّات |
| اي نسخۀ عاليات احرف | *** | وي دفتر محكمات آيات |
| اي پايۀ رتبۀ منيعت | *** | برتر ز مدارج خيالات |
| وي قامت معني رفيعت | *** | بيرون ز ملا بس عبارات |
| در نعت تو از عزيز كونين | *** | اين جمله بضاعتيست مزجاة |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند دهم
| يا نير كل مظلم داج | *** | يا هادي كل راشد ناج |
| دين تو چو شمع عالم افروز | *** | آئين تو چون سراج وهّاج |
| اي صدر سرير قاب قوسين | *** | وي بدر منير اوج معراج |
| اي گشته جواهر حقائق | *** | در درج حقيقت تو ادراج |
| در حلقۀ بندگان كويت | *** | عقلست كمين غلام محتاج |
| در منطقۀ بروج قدرت | *** | بر جيست سماء ذات ابراج |
| بر فرق سپهر و فرقدانش | *** | خاك در تست درّة التاج |
| با قدر تو چيست هر دو گيتي؟ | *** | يك قطره كنار بحر موّاج! |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند يازدهم
| اي عقل نخست و حقّ ثاني | *** | ذات تو حقيقة المثاني |
| مرآة وجود، چون توأش نيست | *** | يك صورت و يك جهان معاني |
| اي در تو جمال حقّ نمودار | *** | زيبندۀ تست «من رآني» |
| اي طور تجلّي الهي | *** | صد همچو كليم در تو فاني |
| گر كنه تو را كليم جويد | *** | طور است و جواب لن تراني |
| اي منشأ عالم عناصر | *** | وي مبدء فيض آسماني |
| اي پادشه سرير سرمد | *** | وي خسرو ملك جاوداني |
| اوصاف تو در بيان نگنجد | *** | ور هر سر مو شود زباني |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند دوازدهم
| يا دافع جيشة الاباطيل | *** | يا دامغ صولة الاضاليل |
| قرآن تو برده حكم تورات | *** | فرقان تو كرده نسخ انجيل |
| بر خوان تو ريزه خوار ميكال | *** | طفلي است بمكتب تو جبريل |
| سيماي تو داده داد تكبير | *** | بالاي تو كرده كار تهليل |
| اي صورت تو برون ز تشبيه | *** | وي معني تو برون ز تمثيل |
| ذات تو مثال ذات بيمثل | *** | اوصاف تو فوق حدّ تكميل |
| مشكوة مقام جمع و اجمال | *** | مرآة مقام فرق و تفصيل |
| مدح تو و من؟ خيال باطل | *** | وصف تو و من؟ نتيجه تعطيل |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند سيزدهم
| اي اصل اصيل و فرع ممدود | *** | وي جامع علم و دوحۀ جود |
| اي عين عيان و قلب عرفان | *** | وي گنج نهان و سر معبود |
| اي شمع جمال و نور مطلق | *** | وي شاهد بزم غيب مشهود |
| اين نشئه نه جاي جلوۀ تست | *** | ميعاد، شهود و يوم موعود |
| فرش ره تست عرش اعظم | *** | عرش تو بود مقام محمود |
| يا شافي صدر كل مصدور | *** | من أعذب منهل و مورود |
| از چشمۀ فيض تست سيراب | *** | دردار وجود هر چه موجود |
| مدح تو نه حدّ ممكناتست | *** | بي حد نشود محاط محدود |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |
بند چهاردهم
| اي فيض مقدّس از شوائب | *** | وي نور مهذّب از غياهب |
| ارواح ز فيض تو در أشباح | *** | اي مظهر واهب المواهب |
| آفاق به نور تو منوّر | *** | ايشمس مشارق و مغارب |
| ايجاد تو منتهي المقاصد | *** | إبداع تو غاية المطالب |
| جلّ الملك البديع صنه | *** | ما اودع فيك من عجائب! |
| يا من بفنائه الرواحل | *** | رحلّت و اُ نيخت الركائب |
| خر گاه تو مطرح الاماني | *** | در گاه تو معقل الرغائب |
| با شأن تو چيست اين مدايح؟ | *** | با قدر تو چيست اين مناقب؟ |
| فرموده بشأنت ايزد پاك | *** | لولاك لما خلقت الافلاك |