ابو حمزه ثمالی

سال 1423 (تعداد جلسات: 17)

پدیدآور آیت‌اللَه سید محمدمحسن حسینی طهرانی

توضیحاتشرح فقره: وَ أنّ فِی اللَهفِ إِلَی جُودِكَ وَ الرِّضَا بِقَضَائِكَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْبَاخِلِینَ وَ مَنْدُوحَةً عَمَّا فِی أَیدِی الْمُسْتَأْثِرِین.وَ أن الرَّاحِلَ إِلَیک قَرِیبُ الْمَسَافَةِ وَ أَنَّک لَا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِک إِلَّا ان تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَک.وَ قَدْ قَصَدْتُ إِلَیک بِطَلِبَتِى وَ تَوَجَّهْتُ إِلَیک بِحَاجَتِى وَ جَعَلْتُ بِک اسْتِغَاثَتِى وَ بِدُعَائِک تَوَسُّلِى مِنْ غَیرِ اسْتِحْقَاقٍ لِاسْتِمَاعِک مِنِّى وَ لَا اسْتِیجَابٍ لِعَفْوِک عَنِّى بَلْ لِثِقَتِى بِکرَمِک وَ سُکونِى إِلَى صِدْقِ وَعْدِک‌... وَ یقینی بِمَعْرِفَتِکَ مِنِّی أن لَا رَبَّ لِی غَیْرُکَ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَک لَا شَرِیک لَک اللَهمَّ أَنْتَ الْقَائِلُ وَ قَوْلُک حَقٌّ وَ وَعْدُک صِدْقٌ: وَ سْئَلُوا اللَه مِنْ فَضْلِهِ‌1 إِنَّ اللَه كانَ بِكمْ رَحِيماً وَ لَیسَ مِنْ صِفَاتک یا سَیدِى ان تَأْمُرَ بِالسُّؤَالِ وَ تَمْنَعَ الْعَطِیةَ وَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْعَطِیاتِ عَلَى أَهْلِ مَمْلَکتِک وَ الْعَائِدُ عَلَیهِمْ بِتَحَنُّنِ رَأْفَتِک.
از دعای ابوحمزه ثمالی امام سجاد علیه السلام

حقیقت توحید بر اساس داستان حضرت هاجر (جلسه: 1)

تاریخ سخنرانی1423/09/03

توضیحاتدر این جلسه مرحوم استاد آیةالله سید محمدمحسن حسینی طهرانی، در شرح فقره وَ أن فی اللَهفِ إلَی جودِکَ و الرِّضا بِقَضائِکَ عِوَضًا مِن مَنعِ الباخِلینَ و مَندوحَةً عَمّا فی أیدی المُستَأثِرین به تبیین حقیقت توحید می پردازد و بیان می دارد که اغاثه فقط به درگاه خداوند متعال رواست و سالک باید تمام امور را به ذات پاک او واگذار نماید.
استاد با بیان قضایای مربوط به حضرت ابراهیم و همسرش هاجر، از ارتباط برخی مناسک حج با توحید مانند سعی صفا و مروه می گویند و توضیح می دهند که تمام اولیای الهی در اعمال حج به این بانوی موحد تأسی جسته و همان اعمال ایشان را انجام می دهند.
ایشان با اشاره به بیانات بزرگانی چون سید هاشم حداد و علامه طهرانی، حکایات شیرین و آموزنده ای در این راستا نقل می کند

لزوم ابتهال وتضرّع انسان فقط در قبال پروردگار متعال (جلسه: 2)

تاریخ سخنرانی1423/09/04

توضیحاتموضوع اين جلسه: بيان علت انحصار تضرع به درگاه خداوند. فقره دعاء: و أن في اللَهف إلي جودك و الرضا بقضائك عوضاً من منع الباخلين... المستأثرين. 1 رجوع مرحوم آية اللَه سيد محمود شاهرودي درحلّ مسائل رياضي به علامه طهراني رضوان اللَه عليه. 2 ذکر حکایتی در ارتباط با اطلاع پیدا کردن استادی نسبت به مسائل باب ارث، بواسطۀ امیرالمؤمنین علیه السلام. 3 نقش «يداللَه فوق ايديهم» بر سردر ورودي حرم اميرالمؤمنين عليه السلام به دستور نادر شاه افشار می باشد. 4 اطلاع واحاطه مرحوم علامه طباطبائی رضوان اللَه علیه به علوم مختلف بواسطۀ عنایت و توجه الهی می باشد . 5 حكايت حضرت عيسي عليه السلام و گنجي كه به حواريون خود وعدۀ آن را داده بودند. 6 عملکرد و فرمایش امیرالمؤمنین علیه السلام به فضه خادمه خود هنگامی که ظرف مسی را تبدیل به طلا کرد. 7 علت اینکه چرا ابتهال وتضرّع انسان تنها باید در قبال پروردگار متعال باشد.

اهمیت حال نیاز و فقر دائمی درسالک (جلسه: 3)

تاریخ سخنرانی1423/09/05

توضیحاتموضوع اين جلسه: ذلّت در مقابل خدا و عزّت در مقابل غير خدا. فقره دعاء: و أن في اللَهف إلي جودك و الرضا بقضائك عوضاً من منع الباخلين و... المستأثرين. 1 سالک راه الهی همواره باید خود را نیازمند دستگیری و عنایت پروردگار متعال ببیند . 2 عزّت و مناعتي را كه خداوند متعال به مؤمن عطا کرده است با هیچ امری قابل تعویض نمی باشد. 3 عزّت وحجت الهی، اميرالمؤمنين عليه السلام را به جنگ بر علیه معاویه در ابتدای خلافت خویش وادار می کند. 4 خضوع و ذلّت افراد در قبال پروردگار متعال وعزّت ایشان نسبت به غیر او. 5 تصوّر نادرست برخی از افراد مبنی بر لزوم حالت بکاء وحزن در همۀ مجالس. 6 برتري حال سرور و نشاط حضرت عيسي عليه السلام برحال حضرت يحيي عليه السلام در نزد پيغمبر اكرم صلي اللَه عليه و آله و سلم. 7 رسوا شدن مخالفان مکتب عرفان و توحيد توسط علامه طهراني رضوان اللَه عليه. 8 کیفیت زیارت ائمه اطهار علیهم السلام در دیدگاه اولیاءالهی.

لزوم حالت انكسار وانابه‏ به پروردگار متعال (جلسه: 4)

تاریخ سخنرانی1423/09/06

توضیحاتفقره دعاء: و أن في اللَهف إلي جودك و الرضا بقضائك عوضاً من منع الباخلين و... المستأثرين. 1 رجوع به سمت پروردگار متعال وتقاضای از جود او باید همراه با حالت انکسار وانابه فرد باشد . 2 بیان معنای انابه وانکسار در پیشگاه پروردگار متعال وتصور نادرست افراد از آن. 3 علامت قبولي زيارت در افراد وجود حالت بکاء وگریه در ایشان نمی باشد. 4 بیان خصوصیات روحی امیرالمؤمنین علیه السلام و مقایسۀ آن با خصوصیات پیامبر اکرم صلی اللَه علیه وآله وسلم.

اهمیت رجوع به خدا و راضی بودن به قضای او (جلسه: 5)

تاریخ سخنرانی1423/09/07

توضیحاتفقره دعاء: و أن في اللَهف إلي جودك و الرضا بقضائك عوضاً من منع الباخلين و... المستأثرين. 1 لزوم تحفّظ و مراقبت افراد نسبت به صدق وصفای نیت خود در ارتباط و مواجه با افراد. 2 قطع ارتباط مرحوم علامه طهراني رضوان اللَه عليه با افرادی که دارای معاملات ربوی بودند. 3 عدم رعایت حجاب اسلامی توسط زنان ایرانی در اماکن متبرکه. 4 فرمایش مرحوم علامه طهرانی در ارتباط با اینکه چرا پروردگار متعال به برخی از افراد گشایش و رفاه در زندگی را عطا می کند.

لزوم توجه به پروردگار متعال در حالت عُسرویُسر، گشایش وضیق‏ (جلسه: 6)

تاریخ سخنرانی1423/09/10

توضیحاتفقره دعاء: و أنّ الراحل إليك قريب المسافة 1 عدم شناخت و معرفت افراد نسبت به پروردگار متعال 2 ذکر حکایتی در ارتباط با توجّه فردی نسبت به امور اعتباری و نفسانی و عملکرد استاد در قبال او 3 لزوم تحفّظ و مراقبت افراد نسبت به ورود خطورات فاسد در ذهن ایشان 4 سالک راه الهی امور خود را بر اساس وظیفه وتکلیف خویش انجام داده ومؤثری جز پروردگار متعال در عالم وجود نمی بیند. 5 روح عزّت وحمیّت اسلامی مرحوم علامه طهرانی مانع از رفتن ایشان به دول کفر برای معالجۀ بیماری های خود می شود.

کیفیت ارتباط و احاطه خداوند نسبت به عالم وجود (جلسه: 7)

تاریخ سخنرانی1423/09/12

توضیحاتفقره دعاء: و أن الراحل إليك قريب المسافة و أنّك لا تحتجب عن خلقك إلّا أن تحجبهم الاعمال دونك. 1 نحوۀ ارتباط واحاطه پروردگار نسبت به عالم وجود چگونه می باشد. 2 عاجز ماندن خلیفه اول از پاسخ گویی نسبت به شبهات عالم یهودی. 3 طلب مساعدت و یاری خلفاء از امیرالمؤمنین علیه السلام در حل مشاکل ومعضلات خود. 4 به چه دلیل امیرالمؤمنین علیه السلام در مواقع لزوم به یاری و مساعدت خلفاء قیام می کرد.

مسافت بین عبد و رب مسافت معرفت و عبور از نفس است (جلسه: 8)

تاریخ سخنرانی1423/09/13

توضیحاتفقره دعاء: و أنّ الراحل إليك قريب المسافة و أنّك لا تحتجب عن خلقك إلّا أن تحجبهم الاعمال دونك. 1 کیفیت ارتباط واحاطه و إشراف پروردگار متعال نسبت به موجودات چگونه می باشد. 2 امروزه تولید سلاح های کشتار جمعی وپیشرفت نظامی درجوامع بر اساس بخدمت گرفتن آنها در مسیر اهداف نفسانی وشیطانی می باشد. 3 توضیحی راجع به شعر نغز استاد سخن سعدی شیراز در تبیین دیدگاه اسلام نسبت به شریعت بنی آدم اعضای یکدیگرند * که در آفرینش زیک گوهرند 4 کیفیت شهادت اعضای بدن انسان بر علیه او در روز قیامت 5 فرمایش مرحوم علامه طهرانی در ارتباط با علّت عدم ورود ایشان در یکی از قضایا وجریانات اجتماعی مهم 6 بیان کیفیت مالکیت پروردگار متعال نسبت به اشیاء 7 آیا میان انسان و پروردگار متعال فاصله وجود دارد؟

معناى تجلّى و توضیح اقسام تجلیات جلالیه و جمالیه پروردگار (جلسه: 9)

تاریخ سخنرانی1423/09/14

توضیحاتفقره دعاء: و أنّ الراحل إليك قريب المسافة و أنّك لا تحتجب عن خلقك إلّا أن تحجبهم الاعمال دونك. 1 چرا افراد در هنگام دعا صورت و وجه خود را به سمت آسمان متوجه می کنند. 2 معناي تجلّي و توضيح اقسام تجليات جلاليه و جماليه پروردگار. 3 قلب مؤمن محل تجليّات جلال و جمال الهي است. 4 طهارت و صفای روحی کودکان و عدم تعلّق ایشان نسبت به دنیا ومسائل اعتباری آن

کیفیت معرفت پروردگار به عبد و عبد به پروردگار (جلسه: 10)

تاریخ سخنرانی1423/09/16

توضیحاتفقره دعاء: و أنّ الراحل إليك قريب المسافة و أنّك لا تحتجب عن خلقك... 1 توضیحی راجع به کیفیت علم و احاطه پروردگار متعال نسبت به موجودات. 2 عبارت عجيب مرحوم آية اللَه شيخ محمد كاظمي در ارتباط با عدم نياز افراد به علم فلسفه و عرفان. 3 سخن یکی از علماءمعروف نجف در ارتباط با عدم نیاز طلاب علوم دینی نسبت به آگاهی پیدا کردن به مفاهیم قرآن وتفسیر آن. 4 ذکر حکایتی در ارتباط با عدم برخورد مناسب علی بن یقطین با یکی از شیعیان و توبیخ او توسط امام موسی بن جعفر علیه السلام. 5 ملاقات قائم مقام رفیع از درباریان شاه سابق با مرحوم آیت اللَه سید جمال الدین گلپایگانی وسخنان تند ایشان. 6 آنچه موجب بُعد وحجاب میان انسان و پروردگار متعال می شود أعمال انسان و أنانیت او می باشد.

اهمیت حالت انکسار و خضوع عبد در برابر خداوند متعال (جلسه: 11)

تاریخ سخنرانی1423/09/17

توضیحاتفقره دعاء: و قد قصدت إليك بطلبتي و توجّهت إليك بحاجتي و جعلت بك استغاثتي و بدعائك توسلی من غیر استحقاق لاستماعک منّی. 1 لزوم صدق نیت انسان در قبال پروردگار متعال ومسأله هدایت الهی 2 ورود ايرانيان به دستگاه خلافت عباسی و اوج گرفتن آن در زمان مأمون. 3 توطئه يحيي برمكي بر قتل حضرت موسي بن جعفر عليهما السلام و غضب خدا بر او و خانوادۀ اش. 4 در بسیار از موارد شیطان از دریچۀ تکالیف و اعمال دینی و شرعی به فریب و اغواء افراد می پردازد. 5 آنچه درپیشگاه خداوند متعال دارای ارزش و اعتبار می باشد وجود حالت انکسار وخضوع فردی می باشد نه حالت استغناء واستکبار او. 6 ائمه اطهار علیهم السلام پروردگار متعال را در اوج عزّت ، وخود را در نهایت ذلّت نظاره می کنند.

استغاثه وطلب سالک جهت وصول به ذات الهی (جلسه: 12)

تاریخ سخنرانی1423/09/18

توضیحاتفقره دعاء: و قد قصدت إليك بطلبتي و توجّهت إليك بحاجتي... و سكوني إلي صدق وعدك. 1 توضیحی راجع به دو جنبه عبودیّت و ربوبیّت در این فقرۀ شریفه از کلام امام سجاد علیه السلام. 2 توضیحی در ارتباط با فرق میان سمع و استماع و آثار شرعی مترتّب بر آنها. 3 آثار وتبعات سوء و ویرانگر فاش کردن اسرار دیگران. 4 وجود حالت تجسّس در فرد سالک مانع از حرکت و رشد کمال او می شود. 5 تأکید بسیار زیاد اولیاءالهی مبنی بر توجه وپرداختن افراد به دردها و مشکلات روحی و معنوی خود وعدم دخالت و توجه ایشان نسبت به امور دیگران. 6 پاسخ شیخ ابوالحسن خرقانی در ارتباط با فردی که انانیت واستکبار سراسر وجود او را فراگرفته بود.

اهمیّت خواست و طلب بندگی وعبودیت (جلسه: 13)

تاریخ سخنرانی1423/09/19

توضیحاتفقره دعاء: و قد قصدت إليك بطلبتي و توجّهت إليك بحاجتي... و سكوني إلي صدق وعدك. 1 توضیحی راجع به این فقرۀ شریفه از کلام امام سجاد علیه السلام :وقد قصدت الیک بطلبتی 2 بیان حکم فقهی هبه به رحم وخویشاوند وغیر آن 3 انسان بايد تنها عبد پروردگار متعال بوده و خود را از هر قید و تعلقی غیر از او رها کند. 4 حرّیت وآزادمنشی مرحوم آیت اللَه شیخ عبدالکریم حائری در پذیرش آراء اشتباه خود 5 بیان تفاوت بینش ودیدگاه اهل عرفان وغیر ایشان در انجام عبادات وتکالیف الهی 6 توضیحی راجع به فرمایش امیر المؤمنین علیه السلام در ارتباط با دیدگاه مؤمن واقعی در عبادت پروردگار متعال«وجدتك اهلاً للعبادة»

وظیفه سالک تسلیم بودن در برابر اراده و مشیّت الهی (جلسه: 14)

تاریخ سخنرانی1423/09/21

توضیحاتفقره دعاء: و قد قصدت إليك بطلبتي... بل لثقتي بكرمك و سكوني إلي صدق 1 سالک راه الهی واقعاً وحقیقتاً تسلیم اراده ومشیت پروردگار متعال می باشد. 2 زندگی انسانها در دنیا همواره توأم با خوشی وتلخی و گشایش وضیق می باشد. 3 سرور برخی از افراد در مجلس ترحیم علامه طهرانی 4 آنچه وظیفه سالک راه الهی می باشد عمل بر اساس تکالیف الهی و مشاهدۀ مصائب ومشکلات عالم دنیا در راستای تکامل وجودی خویش می باشد. 5 تحمّل مشکلات وسختی های طاقت فرسا توسط اولیاءالهی

اهمیت مساله حسن ظنّ به برادر مومن (جلسه: 15)

تاریخ سخنرانی1423/09/26

توضیحاتفقره دعاء: و يقيني بمعرفتك منّي أن لا ربّ لي غيرك ولا إله إلّا انت... ان اللَه كان بكم رحيماً. 1 لزوم پرهیز افراد از انجام قضاوت های نابجا نسبت به یکدیگر بواسطۀ ذهنیات نادرست. 2 لزوم حمل به صحت کردن عمل مؤمن. 3 توضیحی راجع به فرمایش پیامبر اکرم صلی اللَه علیه وآله وسلم در ارتباط با اهمیّت حمل به صحّت نمودن عمل برادر مؤمن در ایمان افراد. 4 يكي از مهمترين مسائل در مسیر سیر وسلوک راه الهی حسن ظنّ افراد نسبت به یکدیگر می باشد.

رسیدن به قرب خداوند متعال امری اکتسابی یا خدادادی؟ (جلسه: 16)

تاریخ سخنرانی1423/09/27

توضیحاتموضوع اين جلسه: آيا سعادت و شقاوت اختياري است. فقره دعاء: اللَهم انت القائل و قولك حق و وعدك صدق... ان اللَه كان بكم رحيماً. 1 رسیدن به عالیترین مراتب کمال و قرب پروردگار متعال آیا امری است اکتسابی ویا غیر اکتسابی وخدادادی. 2 تاکید اولیاءالهی بر عدم افشاء اسرار افراد ولو دشمن انسان باشد. 3 انجام برخی از امور خلاف شرع و حرام و سرپوش گذاشتن بر آنها با توجیهات شرعی ودینی 4 توضیحی در ارتباط با حقیقت معنای تولّی و تبّری و لزوم تمسّک افراد به آن 5 فرد شیعه ای که چشمان خود را در قبال مسائل حقّ می بندد و پا روی آنها می نهد ،دشمن اهل بیت علیهم السلام می باشد. 6 حکایت عبدالملک مروان وملازمت او با مسجد وتلاوت قرآن قبل از رسیدن به خلافت وجنایات بی حدّ وحصر او. 7 هدایت ورحمت پروردگار متعال اختصاص به افراد خاص نداشته هرکس که خود را در مسیر آن قرار دهد شامل می شود. 8 خداوند متعال غنی بالذات است واگر همۀ عالم کافر شوند به او ضرری نمی رسد.

حق وعمل به آن پایه واساس مكتب عرفان (جلسه: 17)

تاریخ سخنرانی1423/09/29

توضیحاتفقره دعاء: اللَهم انت القائل و قولك حق و وعدك صدق و اسئل اللَه من فضله .... والعائد عليهم بتحنّن رأفتك. 1 توحيد يعني واحد دانستن خدا در اصل وجود و آثار و تبعات وجود به گونه‌اي كه هيچ نِدّ و نظيری براي او نتوان تصوّر نمود. 2 ذکر حکایتی شیرین در ارتباط با اشتباه گرفتن مردم، مرحوم سلطان الواعظین شیرازی را بجای مرحوم آیت اللَه سید ابوالحسن اصفهانی. 3 پایه واساس مکتب عرفان بر اساس حق وعمل به آن می باشد. 4 مقایسه ای میان جایگاه مکتب عرفان و مبانی آن در دیدگاه اولیاءالهی و سایر افراد.