حکمت وفلسفه

هوالعلیم
باسلام خدمث حضرتعالی آیافلسفه که فقط دردنیا وجود دارد چه فایده ی برای ما دارد؟
و آیا کتاب هایی مانند کتاب های استاد مطهری و.... که درقید حیات نیستنند معتبر هستند؟ باتشکر

سلام بنده سال آخر رشته مهندسی عمران هستم.اما به دلیل عدم علاقه به رشته های فنی درصدد تغییر رشته هستم.با توجه به اصرار قلبی خانواده بر ادامه تحصیل در دانشگاه تصمیم دارم تا در رشته فلسفه ادامه تحصیل بدهم.با توجه به اینکه در این زمینه قاعدتا با نظرات فیلسوفان مغرب زمین نیز آشنایی حاصل می شود آیا به صلاح است تا در این رشته تحصیل کنم.اگر توصیه ای دارید لطف بفرمایید.

با عرض سلام خدمت حضرت استادطهرانی دام ظله العالى
تشخیص نوع مشاهدات عارف ازلحاظ علم حضوری حصولی یا تخیلات ذهنی با چه مبنای منطقی و فلسفی قابل تشخیص است؟
باتشکر

چرا خیلی از علما و مراجع فلسفه را در تضاد با علوم اهل بیت می بینند؟

سلام. جطور مى شود بين وجودى بودن حقيقت علم و تمثّل صورت در ذهن حين علم به غير که البته از کيف نفسانى محسوب مى شود جمع کرد؟

سلام علیکم آقا سید محسن سؤالاتی از محضر شما داشتم:
حکما می​گویند انسان به نفس و حتی جسم خودش علم حضوری دارد و در جای دیگر می​گویند علم حضوری یعنی استقبال نفس از وجود که عین خارج است و به ذهن نمی​آید حال این بیانات حکما این معنی را می​دهد که اگر بدن و نفس انسان وجود و ماهیت داشته باشند خصوصا بدن، در نتیجه انسان با علم حضوری وجود بدن را ادراک می​کند نه ماهیت بدن را؟ اگر پاسخ مثبت است پس چرا این ادراک حضوری شامل دیگر اشیاء نمی​شود و انسان ابتداً به علم حصولی آنها را ادراک می​کند؟
سؤال دوم در مورد قیامت است که آیا قیامت یک مسئله شخصی است یعنی هر انسانی باید سیر وجودی و نفسانی تا بهشت که مراتب مختلفی دارد را طی کند یا قیامت یک مسئله عمومی است و تا امام زمان ظهور نکند در دنیا و مسئله رجعت واقع نشود و طبق آیات قرآن زمین در هم نپیچد و خورشید خاموش نشود قیامت واقع نمی​شود؟ اگر طبق بیان ملاصدرا و شارح جلد هشتم اسفار علامه جوادی آملی قیامت ما فوق زمان و مکان است پس چرا قرآن نشانه​های آنرا در قالب پدیده​های طبیعی و زمانی و مکانی ذکر می​کند؟ آیا رسیدن عارف به عالم عقل یعنی رسیدن او به قیامت و قیام قیامت برای وی, در این صورت این مطلب را با آیات قرآن و مسئله ظهور حضرت مهدی(عج) و رجعت و نشانه​های طبیعی قرآن چطور جمع کنیم؟

سلام عليكم آيا فلسفه و حكمت به يك معني هستند؟ يا اينكه فلسفه شاخه اي از حكمت است ؟ اگر يكي باشند وقتي مي گوييم خدا حكيم است يعني خدا فيلسوف است ؟ منظور از فلسفه اسلامي چيست ؟ با توجه به اينكه فلسفه از يونان است، آيا فلسفه غير اسلامي هم هست؟ به چه معني؟ آيا فلسفه صدرايي متضمّن مبحاث اقتصادي اجتماعي و فرهنگي جامعه نيز مي باشد؟ متشكرم

مفتون همدانی کیست ؟
فرق میان مثال متصل و مثال منفصل چیست ؟

سلام علیکم . با وجود حقیقت انسان که همان روح است چه نیازی است که در روز قیامت جسم انسان ها دوباره ایجاد شود ؟

با عرض سلام خدمت آقای تهرانی
جمله ای حضرت علامه در امام شناسی جلد 1 صفحه 115 دارند بشرح:
چون پیامبر صلی اللَه علیه و آله از همه موجودات گنجایش وجودی آنان بیشتر و ادراک و علمشان افزون تر و مجاهده و ابتلائشان بیشتر است افضل و اشرف همه موجودات هستند.
1.منظور از گنجایش وجودی چیست؟
2.گنجایش وجودی چه تاثیری در رسیدن به کمال و ذات اقدس الهی دارد ؟لطفاتاثیر کیفی این مسئله را شرح دهید؟
3. گنجایش وجودی ائمه علیه السلام چگونه است و رابطه ی آن با ولایت کلیه ی چیست؟
4.آیا گنجایش وجودی ائمه علیه السلام متفاوت است؟و به طور کلی در مورد بقیه نفوس چگونه است؟
5.آیا گنجایش وجودی قابل تغییر است در صورت آری چگونه می توان آن را افزایش داد؟
با تشکر فراوان

1.زمان چیست؟ 2.بعد از مرگ هم زمان وجود دارد؟ 3.نسبت زمان این دنیا به آن دنیا چطور است؟ 4.مکان چیست؟

با سلام و احترام محضر استاد عزیز میخواستم نظر جنابعالی را راجع به این مطلب و به طور کلی مطالعه شاهنامه بدانم:به نقل از خبرگزاری خبر آنلاین دکتر محقق داماد در تشریح دیدگاه ملاصدرا نسبت به فردوسی تأکید کرد: ملاصدرا در جلد دوم کتاب« اسفار» اعتراف می کند که وجود به معنی وجود را از عرفا اخذ کرده و در ادامه نام سه عارف ایرانی را ذکر می کند از جمله فردوسی، و او را «قدوسی» لقب می دهد. همایش بررسی نگره ها و اندیشه های حکمی و فلسفی دانای توس با عنوان« حکمت فردوسی» به همت بنیاد فردوسی و انجمن حکمت و فلسفه ایران در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. آیت اللَه دکتر سید مصطفی محقق داماد در این همایش به تشریح« نگاه ملاصدرا به فردوسی» پرداخت و گفت: در فلسفه اسلامی یکی از مباحث بسیار مهم مسئله «اعتبارات ماهیت» است که اولین بار خواجه طوسی آن را مطرح کرد و این بحث مسبوق به سابقه فلسفه دیگری است به اسم «تقسیم وجود» که ملاصدرا در آثار خود چندین بار به این مسئله پرداخته است. وی افزود: خلاصه حرف ملاصدرا این است که وجود به چهار قسم تقسیم می شود؛ وجودغیرمتعلق به غیر، وجود متعلق به غیر(مثل اجسام، عقول، نفوس)، وجود منبسط( شامل همه موجودات) و مفهوم وجود. استاد دانشگاه شهید بهشتی تأکید کرد: صدرالمتألهین در جلد دوم کتاب« اسفار» در اواخر بحث «علت و معلول» در ذیل عنوان « تنبیه تقدیسی» مطلبی را بیان می کند و از میان این چهار قسم وجود، دو قسم را مشترک لفظی می خواند و اعتراف می کند که وجود به معنی وجود را از عرفا اخذ کرده و در ادامه نام سه عارف ایرانی را ذکر می کند و می گوید که این سه عارف و حکیم همین معنا را درک کردند که آن سه نفر عطار نیشابوری( منظور فریدالدین عطار نیشاابوری نیست)، عارف قیومی مولانا جلال الدن رومی و فردوسی القدوسی است. وی افزود: ملاصدرا لقب «قدوسی» را برای فردوسی به کار می گیرد و این تعبیر بسیار جالبی است و این برداشت می شود که ملاصدرا تعصب ایرانی و زبان فارسی داشته است. فردوسی در دیباجه کتاب شاهنامه لفظ وجود مطلق را به خدا اطلاق می کند « جهان را بلندی و پستی تویی/ ندانم چی ای، هرچه هستی تویی» ملاصدرا می گوید منظور فردوسی از هستی، خدای مطلق است. آیت اللَه محقق داماد تأکید کرد: ملاصدرا در کتاب« مبدأ و معاد» جمله ای دارد و می گوید برای ما روایت شده که شیخ فقیهی در توس امامت داشت به نام ابوالقاسم که این مرد از نمازگذاردن بر جنازه فردوسی امتناع کرد و می گفت فردوسی تا زنده بود پادشاهان ایرانی را مدح کرده و حال آنکه آنها مجوسی بوده اند. شب در خواب فردوسی را می بیند که در باغهای بهشتی به صورتی زیبا و چهره نورانی و تاجی بر سر و دیباجی بر تن حضور دارد و شیخ فقیه از فردوسی سؤال می کند و فردوسی می گوید: خداوند مرا مورد مهر قرار داد و در بهترین غرفه های بهشتی جای داد به خاطر بیتی که در شاهنامه سرودم و این بیت« جهان را بلندی و پستی تویی/ ندانم چی ای، هرچه هستی تویی» است. وی تأکید کرد: ملاصدرا در ادامه این بیت را معنی می کند و می گوید: خدا وجود خالص مطلق است ودر آخر داستان می گوید که این داستان را عطار نیشابوری در «اسرارنامه» به نظم بیان کرده است. این استاد فلسفه در ادامه با انتقاد به نظر سعید نفیسی و وحید دستگردی که بیت نظامی را تغییر جزئی بیت فردوسی می دانند، اعلام کرد: این دو بیت اندک تغییر نیست بلکه تفاوت از زمین تا آسمان است. نظامی می گوید« پناه بلندی و پستی تویی/ همه نیستند، آنچه هستی تویی» این با آن مفهومی که فردوسی می گوید از لحاظ فلسفی بسیار متفاوت است. آن عبارتی که ملاصدرا به فردوسی منتسب کرد، توصیف وجود حق متعال است که همه ذات وجود، خداست. اما در متنی که منتسب به «شرفنامه» نظامی است، این مطلب گویای قیومیت حق تعالی است و این دو معنی از لحاظ فلسفی با هم متفاوت هستند. چند سؤال دیگری هم داشتم.آن اینکه من به عنوان یک محصل رشته ی ادبیات فارسی چگونه میتوانم با رشته ام به اسلام خدمت کنم؟ آیا مطالعه ی شاهنامه و داستان های اسطوره ای و قهرمانی آن به قصد بالابردن آگاهی و عبرت اشکالی دارد؟ وقت گذاشتن روی تاریخ ایران باستان و آثار آنها برای بالا بردن آگاهی و کسب عبرت چطور؟ با تشکر از شما خداوند شما را برای ما نگه دارد،ان شا اللَه

منظور از اینکه خداوند را مسبب اصلی هر فعل می دانیم و باید نگاهمان به سایر وجود استقلالی نباشد یعنی چه ؟

سلام علیکم ممکن است بفرمایید چرا نمی توان قائل به اصالتین ( وجود و ماهیت ) شد ؟ و دلیل قائلین به آن چه می تواند باشد ؟ آیا لطف میکنید اتحاد عاقل و معقول را با بیان ساده توضیح بفرمایید ؟ ما نفهمیدیم چه شد ؟ ... با تشکر از شما التماس دعا ...

بسم اللَه الرحمن الرحیم
سلام علیکم
منظور حضرت علامه از اينكه ميفرمايند ما خلاف عادت را معجزه ميدانيم ولي همه چيز معجزه است چيست؟باتشکر.

بسم اللَه الرحمن الرحیم سلام علیکم
با توجه به مطالب صفحات 349 و360 کتاب افق وحی
کسیکه با فنا در ذات خود مولد حقائق وموجد معانی وادراک کننده رموز واسرار ربوبی میگردد چگونه انچه را که مولد وموجد اوست برایش منجی ومحیی میشود؟
متشکرم_التماس دعا

حقیقت استعاذه و مقام توحید فعلی حق یعنی چه ؟

حضرتعالي كه استاد فلسفه هستيد با اين رواياتي كه مذمت فلسفه كرده است چگونه كنار مي آييد؟ و آنها را توجيه مي كنيد؟
از جمله روايات آنكه در مستدرك وسائل از امام حسن عسگري در احوال مردم در آخر الزمان آمده است : علماؤهم شرار خلق اللَه علي وجه الارض يميلون الي فلسفه و التصوف
و روايات ديگر ...

بسم اللَه الرحمن الرحیم سلام علیکم

سؤال1: وحدت وجود چیست؟ لطفا با کلمات ساده و غیر فلسفی بیان کنید .

سؤال 2: مرجع تقلید همسرم قایلین به وحدت وجود را قبول ندارد آیا من وظیفه ای دارم که همسرم را در این مورد توضیحاتی بدهم و در مورد اینکه مرجع تقلید خود را عوض کنند ؟ همسرم در این موارد اطلاعاتی ندارند. والحمد لله کما هو اهله الهی و ربی من لی غیرک

بسم اللَه الرحمن الرحیم
با سلام آقای طهرانی ما احساسی از زمان داریم که باید به حقیقتی در نفس ما برگردد خواستم بدانم چه صورت یا صورتهایی در نفس ما وجود دارد که به واسطۀ آنها ما زمان را احساس می کنیم؟ با تشکر

سلام عليكم , ايا مكان يك امر اعتباري است يا يك امر حقيقي ؟ در صورت امكان مشروحاً توضيح فرماييد.

بسم اللَه الرحمن الرحیم سلام علیکم
ایا از نظر لغوی ریشه نور و نار یکی است ؟ از نظر حقیقت چطور ؟
در مطالب اسفار 701 دقیقه 40 تا50 فرمودید حقیقت ناریه ای بود که از نقطه نظر ظاهر نار می نمود . تفاوتش با آن نور که تجلی کرد به کوه طور چه بود که حضرت موسی از دهشت بر زمین افتاد ؟ ایا ارتباطی با این دو مطلب دارد
روح مجرد صفحه 313 التوحید نور الشرک نار
اللَه شناسی جلد 1صفحات 61 و62 چون نار نور الهی بدو رسید ان مصباح در نورانیت نور علی نور کاملتر .ناریت نور الهی یعنی چه ؟ متشکرم

سلام اگر ممکن است وحدت وجود را از نظر فلسفه، عرفان و همچنین فقهایی که آن را باطل و حرام می دانند بفرمایید و مزایا و معایب هرکدام را بیان فرمایید. والسلام علی من التبع الهدی

چرا اعیان ثابته مستدیر هستند؟

آیا اعیان ثابته داخل در عالم اسماء و صفات هستند یا در برزخ بین عالم احدیت و واحدیت

سلام. در شهر لورد فرانسه کلیسایی است که به نام برنادت ساخته شده است. این خانم راهبه مدعی شد که بانوی مقدسی را می دیده و از او معجزاتی مانند شفای بیماران و جاری شدن چشمه و غیره ظاهر شد. جنازه این خانم پس از 130 سال هنوز سالم بوده و نپوسیده است. آیا این مسائل صحت و واقعیت دارد؟ برنادت چگونه با روح مریم مقدس یا حضرت فاطمه سلام اللَه علیها ارتباط برقرار کرده است؟ لطفا توضیح دهید؟

با عرض سلام خدمت شما،لطف بفرمایید در مورد ارتباط ذات خداوند متعال با اسم هو و اسم اللَه و اسم احد که در سوره توحید آمده و بقول اهل معرفت شناسنامه خداست و ارتباط آن با نور مقدس ذوات معصومین سلام اللَه علیهم اجمعین که در روایات معصومین با آیه نور(اللَه نور السموات و الارض . . .)طبیق داده شده و صادر اول و حقیقت محمدیه صلی اللَه علیه و آله و سلم که لسان عرفاست توضیح بفرمایید،سؤال دیگری که از خدمتتان داشتم در مورد اتحاد نورانی ذات حضرت رسول و حضرت مولا سلام اللَه علیهما و الهما طاهرین و ارتباط آن با ذات خداوند علی اعلی است و ظهور نور توحید خداوند در عوالم امکان است و چرا در روایت از حضرت صادق بیان شده که اولین اسمائی که خداوند خود را به آنها نامید علی و عظیم بود و اصلا فرق اسم خدا با صفت خدا با ذات خدا و با لا اسم له و لا رسم له و سرالمستتر چیست؟
با تشکر ببخشید سؤالاتم خیلی طولانی شد

بسم اللَه الرّحمن الرّحیم
با سلام الف. منظور از «اجتماع مثلین» چیست؟
ب. به چه دلیل گفته شده که محال است؟
ج. آیا این امتناع شرایطی هم دارد (توضیح: ظاهراً مرحوم محمّد تقی آملی در تعقلیقات‏شان بر شرح منظومه سبزواری اشاره کرده‏اند که اجتماع مثلین همواره محال نیست، بلکه شرایطی دارد)؟

آیا نظریۀ اتحاد علم و معلوم می تواند تاثیری در معرفت شناسی داشته باشد؟ چگونه معلوم بالذات میتواند با معلوم بالعرض تطابق پیدا کند؟ آیا قبول این نظریه تاثیری در قبول یا رد تطابق ذهن و خارج دارد؟ این نظریه چه تفاوتی با علم حضوری دارد؟

1 چگونه نفس جسمانيه الحدوث است در حاليكه روح سالها قبل از بدن خلق شده است ؟
2 در دعاها ازيك اسم بعظمت خاصي نامبرده ميشود مثلا گفته ميشود : و باسمك العظم الاعظم الاعظم الذي خلقته فاستقر تحت ظلك اين كدام اسم است؟
3 در خلقت اوليه انسانها چگونه ظرف وجودي آنها متفاوت خلق گرديد؟
4 خداوند قبل از آفرينش جهان جز خداوندي چكار ميكرد ؟

با سلام خدمت استاد گرامی.

در خصوص گفتار ملاصدرا ((اراده الهی همان علم خداوند به نضام اصلح و احسن است))

اینگفتار درست میباشد یا خیر.لطفا بنابر صلاحدید توضیح داده شود.

در مورد مطلب مرحوم حداد ( رحمه اللَه ) در روح مجرد در مورد فنای در گاو و پی بردن به نظام وحدانی عالم قدری توضیح دهید ؟

بسم اللَه الرحمن الرحيم و لا حول و لا قوة الا باللَه العلي العظيم
با عرض سلام خدمت حضرت آيت اللَه حاج سيد محمد محسن حسيني طهراني مدّ ظلّه العالي ، بنده طلبه پايه پنجم هستم، در يك جلسه اي با يكي از اساتيدي كه مجتهد هستند درباره ي وحدت وجود بحثي به ميان آمد و ايشان فرمودند كه آقاياني كه اين عقيده را دارند ( با توجه به مثالي هم كه حضرت آيت اللَه خميني رحمة اللَه عليه در تفسير سوره سوره حمد مبني بر اينكه موج دريا غير دريا نيست ) قايل به عينيت هستند و اين مطلب كفرست چرا كه ليس كمثله شيء. بنده به استاد گفتم كه آن بزرگاني كه اين را مي گويند مرادشان در مقام واحديت است نه احديت . ايشان گفتند كه اين توجيهات را از خودشان در آوردند و شما هم خودتان را به خاطر حرفهاي بقيه جهنمي نكنيد و در روايات ما كجا همچنين مطلبي داريم كه دلالت بر وحدت وجود كند. بنده هم گفتم كه ائمه اطهار عليهم السلام نگفتند چونكه اگر آن بزرگواران هم مي گفتند بازهم آنان را متهم به كفر مي كرديم همانطور كه در شعر منسوب به حضرت زين العابدين عليه السلام آمده كه اگر واقع را آشكار مي كردم قطعا مي گفتيد كه بت پرستم چون مطلب حق و واقع در الفاظ نمي گنجد و ... . به هر حال در آن جلسه بنده از اينكه آنطور به بزرگان قايل به اين حقيقت جسارت شد خيلي ناراحت شدم . لطفا راهنمايي بفرمائيد
حفظكم اللَه

با سلام.لطفا نظر خود را درباره مکتب تفکیک بیان کنید.با توجه به اختلاف نظر مکتب صدرایی با مکتب تفکیک چه کتاب هایی را برای کسب اطلاعات در این باب مناسب می دانید ؟لطفا معرفی کنید.با تشکر

سلام علم عنایی حق یعنی چه؟ این علم در مقابل چه علمی از علوم خداست؟

به نام خدا.
با عرض سلام مثلا فلان شخصي بر اثر رياضت در راه خدا و يا ارتباط با اجنّه از درون خانه اي كه مثلا در فاصله 2 كيلومتري او هست آگاهي دارد كه چه خبر است. يقينآ اين علم شخص هست در آن خانه نه خود وجود شخص.
حالا بلا تشبيه سؤال اصلي من اين است:
الف آيا وجود خدا در كنار من و شماست يا علم و قدرت او؟
ب اگر وجود خداست طبق يكي از آيات قران كه قوم حضرت موسي اصرار دارند كه بايد خدا را ببينند و خدا هم در كنار كوه جلوه اي از خود نشان ميدهد و همه ميميرند. آيا پس آن حضور با اين حضور چه فرقي دارد.

سلام علیکم
با توجه به جو خاص شهر مشهد که مهد مکتب تفکیک به حساب می آید و در نتیجه به شدت مخاف عرفان و فلسفه هستند
مرحم طهرانی با سردمداراران و پیروان این مکتب چگونه برخورد میکردند؟
آیا مناظراتی داشتند؟
آیا موفق به اقناع آنها درباره ی مسلکشان شدند؟
آیا از جانب آنها برای مرحوم علامه مسایل و مشکلاتی پیش آمد؟
شما چه توصیه ای برای برخورد با پیروان این مکتب برای بنده دارید؟

سلام مي خواستم بدانم روح انسان خود يك مخلوق است يا از روح خدا گرفته شده ؟

در روایات و اخبار دیده می شودکه امیر المومنین علیه السلام در یک شب تا به صبح قران را ختم می کردند و یا هنگامی که پای خود را از روی زین بر طرف دیگر آن قرار می دادند یک ختم قرآن انجام میدادند ، و یا از بزرگان دیگر وارد است که از حجر الاسود تا درب کعبه ختم قرآنی را انجام می دادند. این قضیه قطعا در عالم ماده امکان پذیر نمی باشد چون هر چقدر هم انسان قران را سریع بخواند به اندازه فاصله درب کعبه تا حجر الاسود نمیشود ، خواهشمندم این مطلب راتوضیح دهید

بسم اللَه الرحمن الرحیم
سلام علیکم معادشناسی ج4 ص 168:" نفخ اولی که در صور دمیده میشود و همۀ مردم میمیرند، همان فناء در ذات خداست". آیا این فناء همان فنائی است که اولیای الهی در دنیا به آن میرسند؟ یعنی در آن موقع هم سعید و هم شقی فانی میشوند؟ لطفا توضیح بفرمایید. با تشکر فراوان.

با سلام خدمت آیت اللَه طهرانی با پوزش از سؤال طولانی ام از شما می خواهم کمی دقیق جوابم را بدهید .من مطلبی را از یکی از شاگردان شاگرد شاگرد میرزای اصفهانی شنیدم مطلب این بود که میرزای اصفهانی میان آسد ابوالحسن اصفهانی و میرزا علی آقای قاضی میان دو راهی می ماند ودر این میان با توسل به امام عصر و تشرف به خدمت امام ،حضرت ولی عصر او را به استاد عرفانی معرفی می کنند که آن استاد او را تعلیم می دهد وبعد ها او به مشهد می رود و مکتب تفکیک را بوجود می آورد . با این حال که شاگردان میرزای اصفهانی ادعا می کنند که او عرفان را از امام عصر گرفته است .چرا حضرت علامه طهرانی به ایشان ایراد می گیرند .شاید هم علامه از این موضوع با خبر نبودند نظر شما که پسر ایشان هستید در این مورد چیست ؟ و ایرادی که به او وارد است چیست ؟